Afgelopen dinsdag had ik de eer paranimf te zijn voor onze goede vriendin Anne Scheinberg, die in Wageningen promoveerde op het proefschrift Value Added: Modes of Sustainable Recycling in the Modernisation of Waste Management Systems. Zo’n 20 jaar geleden nam ik haar aan bij het CE als veelbelovende afval- en recycling-expert uit de States. Inmiddels toert ze de wereld rond om afvalverwerkings-systemen te onderzoeken en voorstellen te doen voor verbetering via Waste.

Paranimf is een typische Nederlandse, puur ceremoniële taak, waarover Wikipedia het volgende meldt: Paranimfen zijn de begeleiders van een promovendus tijdens de verdediging van zijn of haar proefschrift. De promovendus wordt meestal begeleid door twee paranimfen. De oorspronkelijke betekenis van paranimf is bruidsjonker of bruidsmeisje. In het verleden werd afstuderen of promoveren ook wel gezien als het sluiten van een huwelijk met de universiteit, dus mogelijk ligt daar de verklaring van het gebruik om paranimfen mee te nemen bij de promotie. Verder is het een typisch Nederlandse traditie. Paranimfen hebben tegenwoordig vooral een ceremoniële functie, hoewel zij oorspronkelijk bedoeld zijn om het proefschrift te verdedigen in het geval de promovendus hier zelf niet toe in staat is (bijvoorbeeld door een ongeval of ziekte), of wanneer de promovendus ruggespraak wil houden voor het beantwoorden van een vraag. Honderden jaren geleden, toen academische disputen bij een promotie nog wel eens hoog wilden oplaaien en de gemoederen danig verhit konden raken, dienden paranimfen als lijfelijke beschermers. Het was zeer verstandig om je als promovendus te laten begeleiden door een tweetal potige kerels. In de huidige academische praktijk, waar het maar zelden tot een handgemeen komt, is de paranimf vaak een familielid, vriend(in) of een studiegenoot van de promovendus, en heeft niet noodzakelijkerwijs kennis van zaken van het onderwerp van het proefschrift. Het is dus een erebaan, zoals het getuigen bij een huwelijk. Men wordt wel geacht in dezelfde formele stijl gekleed te gaan als de promovendus.