| In mijn vorige blog (robvaneeden.nl) beschreef ik soms dromen, zoals deze: Vannacht gedroomd (25 februari 2006) We zijn druk bezig in een, van binnen helemaal witte, houten barak, bovenop een duin, een paar mensen en ik. Er moet nog van alles gebeuren om de ruimte helemaal in orde te krijgen. Het is een werkruimte. Een collega installeert een groot apparaat en een andere collega is aan het schoonmaken en inrichten. Ik kijk naar buiten en zie in de diepte het strand en de zee met de horizon in de verte, het is helder weer. Op het strand loopt een man, ik weet dat het een dief is. Er is ingebroken in onze ruimte en we moeten extra opletten, want hij zou weer kunnen toeslaan. Maar bang voel ik me niet, het is allemaal licht en luchtig. En het duurt niet lang meer voor we klaar zijn. Dan gaan we pas goed aan de slag. Als ik weer naar buiten kijk, zie ik opeens dat het water flink gestegen is. Het strand is niet meer te zien, want daar is nu de zee met flinke golven. De dief zie ik niet meer, of misschien ergens in de verte. Ik kan niets doen. Ook zie ik opeens een paar schepen die moeite hebben om door de golven te komen. Eén ervan, een oude bark met zeilen, maakt slagzij. In onze barak is het nog steeds rustig, mijn collega’s zijn aan het werk en lijken niet te weten van wat zich buiten afspeelt. Ik zie dat stijgende water en realiseer me dat het wel eens zo hoog zou kunnen komen dat het ook de barak binnenstroomt. Maar als ik weer kijk, realiseer ik me dat dat toch wel onwaarschijnlijk is. We bevinden ons op een brede hoge duintop en het ziet er niet naar uit dat het water verder zal stijgen. |
Categorie archief: Het leven is eindig
OBESITAS en Corona … dodelijke combinatie
Als mijn echtgenoot niet kan slapen luistert hij soms (met een oortje) naar de radio, voornamelijk BBC World Service. Geregeld doet hij dan de volgende ochtend verslag van een of ander interessant onderwerp. De laatste tijd vooral over Trump, verantwoordelijke voor ernstige en discutabele toestanden in de USA.
Maar dit keer ging het over Engeland waar maar liefst 66% van de bevolking lijdt aan overgewicht en de helft daarvan aan obesitas*. Rob luisterde naar The Food Chain waarin een interview met Jacqueline Bowman-Busato van de European Association for the Study of Obesity.
Ze vertelt hoe eigen ervaring met obesitas haar ertoe heeft gebracht te lobbyen voor een radicale verandering van de manier waarop ermee wordt omgegaan. Juist nu, na maanden ervaring met Corona, is duidelijk dat obesitas een ernstige ziekte is, een verwaarloosd en verkeerd begrepen volksgezondheidsprobleem.
Corona door obesitas nog dodelijker
Uit wereldwijd onderzoek blijkt inmiddels dat mensen die lijden aan obesitas veel ernstiger gevolgen ondervinden van het Corona-virus dan anderen van dezelfde leeftijd. De kans op IC-opname is tweemaal zo groot en de sterftekans 50% hoger. Dat komt o.a. doordat mensen met obesitas vaak een slechtere longfunctie hebben en verminderde weerstand tegen infecties.
Jacqueline Bowman-Busato strijdt al jaren voor een andere kijk op overgewicht en obesitas. Vaak worden die alleen als een levensstijl-probleem gezien: als je dikker bent, is dat gewoon je eigen keuze en als je er wat aan wilt doen is de oplossing eenvoudig: meer bewegen plus minder en gezonder eten. Maar zo eenvoudig is het niet. Obesitas heeft te maken met onderliggende lichamelijke factoren die niet zo eenvoudig te beïnvloeden zijn. Daarbij komt dat onze dagelijkse leefomgeving, winkels, reclame en marketing ons steeds meer lijken te verleiden tot het eten van ongezond ultra-bewerkt voedsel met teveel vet, zout en suiker.
Van roken weten we inmiddels dat het een zware verslaving is met ernstige gevolgen, waaronder longkanker en vroegtijdige dood. Door voorlichting, hoge belasting op tabak, wetgeving en de rol die gezondheidsorganisaties speelden (en spelen) is het percentage rokers in westerse landen enorm teruggebracht tot minder dan een kwart van de bevolking.
De switch van Boris
Overgewicht en obesitas krijgen nog steeds te weinig aandacht in het medische circuit en overheidsbeleid. Nu lijkt dat – door de Corona-crisis – eindelijk te gaan veranderen.
Goed voorbeeld daarvan is wat in Engeland gebeurde met Boris Johnson. Toen daar een eerste suikertaks werd ingevoerd, werd hij daarvan groot tegenstander en noemde het de Nanny-tax: de overheid is geen kindermeisje van de bevolking. Of je nu dit of dat eet is je eigen keuze en of je lichter of zwaarder bent kan je zelf met een beetje wilskracht beïnvloeden, daar is geen betuttelende overheid voor nodig.
Maar zo eenvoudig bleek dat niet. Boris kreeg Corona, ging naar het ziekenhuis, kwam op de IC terecht en er werd gevreesd voor zijn leven. Wat er precies in het ziekenhuis is gebeurd weten we niet. Wel vertelt hij nu in op sociale media verspreide videoboodschappen eerlijk dat hij veel te dik (BMI boven de 30) was en daar extra veel last van kreeg op de Intensive Care. Na ‘zijn’ Corona is hij heel anders over obesitas gaan denken. Hij pleit nu voor nationale programma’s om gewichtverlies te bevorderen, niet alleen voor individuele bewoners van Engeland, maar ook om de National Health Service te ontlasten. En – last but not least – ter bevordering van de economie, omdat de schade door obesitas enorm is door lagere arbeidsproductiviteit en ziekteverzuim.
Europa ook door de bocht
Obesitas is een ernstige (niet besmettelijke) ziekte, die meer onderzoek vereist en uitgebreide behandeling, niet alleen op korte, maar vooral op lange termijn. Daarbij moet duidelijk worden dat we onszelf (en helemaal onze kinderen) minder moeten laten blootstellen aan alles wat de industrie ons voorschotelt. Met alcohol en tabak zijn we al een stuk verder, nu nog overgewicht en obesitas.
Er is in Europese landen eindelijk wat meer aandacht voor overgewicht en obesitas, nu duidelijk is dat het een verergerende invloed heeft op Corona. De Europese Commissie heeft recent over e.e.a. uitgebreide stukken gepresenteerd. Merkel en Macron hebben – dit keer eensgezind met Johnson – aangekondigd obesitas veel prominenter op de agenda te zetten, juist door de dodelijke effecten ervan bij Corona.
Hanneke van Veen & Rob van Eeden
- Van overgewicht is sprake bij een BMI (Body Mass Index) tussen de 25 en 30, boven de 30 heb je obesitas. Goede informatie hierover is te vinden op de site van het Voedingscentrum. Let op: voor mensen boven de 70 gelden iets andere waarden.
Deel dit:
Wat m’n voorouders zagen …
Uit het Scheepvaartmuseum, Amsterdam.
Verhalen over mijn leven?
Een verhaal over mijn leven – 14 –
Ik vraag me de laatste tijd wel eens af waarom ik deze ‘verhalen over mijn leven’ schrijf.
Net een boek gelezen van Jean-Claude Carrière met veel korte oude verhalen: Le cercle des menteurs. Sommige passages (vertaald in het Nederlands) raken me.
“We vertellen verhalen, net zoals vroeger. En dat zullen we waarschijnlijk altijd blijven doen. We houden ervan om te vertellen. Weet je wat me gisteren overkwam? Nee? Luister!. En we luisteren. Vaak, zelfs als we iemand goed kennen, luisteren we geduldig als hetzelfde verhaal aan andere vrienden wordt verteld. We brengen dit vriendelijke offer. We weten dat hij (of zij) het leuk vindt om middenin het verhaal te staan. Een paar minuten de aandacht te hebben. Het is een echt bestaansmoment. We leven in een verhaal, in het onze en in de geschiedenis van sommige mensen die dicht bij ons staan. En we leven ook in andere verhalen, die we delen met onze buren, met een volk, soms zelfs met heel de aarde. ”
en
“Op een dag vroeg ik neuroloog Oliver Sacks wat een ‘normaal’ mens is, naar zijn idee. Misschien een onbenullige vraag, maar hij had er een standpunt over. Hij aarzelde en antwoordde dat een normaal mens iemand is die zijn of haar eigen verhaal kan vertellen. Hij weet waar hij vandaan komt (met een oorsprong, een verleden en herinneringen in een zekere volgorde), hij weet waar hij is (zijn identiteit). En hij denkt dat hij weet waar hij naartoe gaat (hij heeft plannen met uiteindelijk de dood als eindpunt). Hij zit in de ontwikkeling van dat verhaal, hij ‘is’ een verhaal en hij kan het zelf vertellen.”
PS in dit verband: Vertel me wie ik ben op Netflix, een buitengewoon verhaal dat de moeite waard is.
Verhalen over mijn leven – pauze –
De afgelopen twaalf ‘ verhalen over mijn leven’ gingen over ouders, voorouders en andere familie. Is daarmee alles verteld? Nee, natuurlijk niet. Er komt nog een uitgebreid verhaal over het ambulance-transport dat mijn opa deed vanuit zijn garage in Scheveningen, dat duurt nog even, het zit in de pijplijn.
Verder heb ik het idee dat het een beetje klaar is. Er zijn natuurlijk meer verhalen te vertellen over die oude tijd, maar waarom zou ik, wie is daar nog in geïnteresseerd?
De komende tijd ga ik één album (met toelichting) maken van foto’s uit die lang vervlogen tijden. Daarover is misschien nog wel iets te schrijven. Met dat album zal ik een tijdje bezig zijn, dus … even pauze.
Een verhaal over mijn leven – 11 –
Afscheid van oom John
Is het goed om kinderen op jonge leeftijd te betrekken bij sterfgevallen of andere rampen die zich in families afspelen? Of is het beter ze te beschermen tegen de confrontatie met stervenden, gestorvenen en/of de hevige emoties die daarmee gepaard kunnen gaan? Een eenvoudig antwoord hierop is er niet.
Mijn jongste herinneringen zijn van toen ik een jaar of twee/drie was. Ze spelen zich af in de woonkamer van de Harstenhoekweg 55 in Scheveningen, waar we tot mijn twaalfde woonden. Ik zit aan de eettafel met het wollen kleed; ’t is donkergroen, bruin en wit met allerlei pluizige kleurtjes. Aan tafel zitten mijn moeder en oom John. Hij is de jongere broer (toen rond de 26 jaar) van mijn moeder. Hij komt vaak even langs; door zijn werk als chauffeur voor een ambassade is ie geregeld vrij. Hij is groot en stoer, maar ook lief en hij praat en speelt met me, vaak iets grappigs. De herinnering is vooral dat we aan die tafel zitten. Dat hij met mijn moeder praat; ik hoor het wel, maar luister niet; wel zie ik hem daar schuin tegenover me zitten. Ik voel me veilig, warm en geborgen.
Lees verder Een verhaal over mijn leven – 11 –Een verhaal over mijn leven – 10 –
Dit verhaal is lang, 22 bladzijden (wel met plaatjes). Daarom is het opgenomen als pdf-bestand, te downloaden en op het scherm te lezen of op papier als je het print. Het verhaal heet ‘Mijn vader en ik’ en bestrijkt bijna mijn hele leven, met nadruk op de rol die mijn vader daarin heeft gespeeld. Geen spannende roman, maar echt gebeurd over liefde, porno, overspel, bedrog, fraude, dubbellevens en geld, veel geld!
Veel leesplezier!
Mijn vader en ik – pdf
Een verhaal over mijn leven – 9 –
Is dit een verhaal over mijn leven? Ja, in zekere zin gaat dit verhaal ook over mijn leven, alhoewel het zich er (in de tijd) ver vóór afspeelt. Over voorouders die ik niet (of nauwelijks) heb gekend, zeg maar mijn overgrootouders en daarvoor. Tot zo’n vijfentwintig geleden had ik daar nauwelijks interesse voor, te druk met andere dingen. Het hoort blijkbaar bij de leeftijd om er zo rond je vijftigste wel belangstelling voor te krijgen. En dan komt het goed uit dat zoon Michaël ook die leeftijd heeft bereikt. In de afgelopen jaren heeft hij op My Heritage een indrukwekkende stamboom samengesteld (van meer dan 6.200 personen) van onze familie en die van onze partners. Het is dus nu mogelijk om tot ver terug in de geschiedenis te zien wie onze voorouders waren, waar ze woonden en (vaak ook) wat voor beroep ze hadden.
De kosmische tombola (met Kerst revisited)
Bij het voorbereiden van een speech aan het Kerstdiner (met kinderen en kleinkinderen) kwamen de hiernavolgende gedachten op, die ik uiteindelijk niet heb uitgesproken. Het is allemaal toch wat te ingewikkeld, vandaar de plaatsing hier.
Ook als vervolg op: Een verhaal over mijn leven – 3 –.
Ieder jaar komt bij mij weer die prangende vraag op: wat vieren we eigenlijk met ons samenzijn op Kerst. Aangezien de meesten van ons (ik bedoel: aan de Kerstdis) niet gelovig zijn, biedt het Kerstverhaal, de ‘blijde’ boodschap, geen uitkomst. Een paar jaar geleden konden we ons nog vastklampen aan het Vliegende Spaghetti-monster (onderwerp van een eerdere Kerstspeech, maar ook dat biedt op den duur te weinig houvast.
Hanneke en ik zijn nu ruim boven de zeventig en je mag eigenlijk toch wel van zulke oude mensen verwachten dat ze weten wat de de zin van het leven, van het bestaan is. Wat staat ons hier te doen tijdens ons korte verblijf op aarde?
Maar daarin moet ik jullie teleurstellen, misschien snapt Hanneke het, maar voor mij blijft zo’n beetje alles wat hier op aarde gebeurt en wat me overkomen is een raadselachtige samenloop van omstandigheden.
Big Bang
Godsdienst helpt niet om meer zicht te krijgen op dat alles, integendeel. Maar misschien brengt de wetenschap uitkomst. Hoe zijn we hier terecht gekomen, hier en nu, met zijn allen? Dat is allemaal begonnen met de Big Bang. De grote oerknal waarmee het hele universum is ontstaan. We weten dat wel, maar realiseren we ons wat dat betekent?
Alles, wij allemaal en al het andere dat bestaat, bevond zich tijdens de Big Bang in een minuscuul klein punt. Alle atomen, moleculen, energie en wat er nog meer is, was samengebald in een ding zo groot als een zandkorrel. En toen … plofte die uit elkaar met een enorme knal, die overigens niet hoorbaar was in het luchtledige. In de miljarden jaren daarna ontstonden de sterren, planeten en kometen en de enorme ruimte waarin ze rondzweven.
En op een van die planeten, onze aarde, ontstond – ook weer na een hele lange tijd – het leven. Dat alles kwam uit dat ene puntje voort. De bouwstoffen van al onze lichamen zaten ooit heel dicht bij elkaar, zo dicht dat niet te begrijpen is hoe dat kon. Het is en blijft een raadsel dat we nooit zullen begrijpen, hoe we ons best ook doen. Ik noem dat de kosmische tombola, al die balletjes die er – op de een of ander manier toe geleid hebben dat we hier nu zijn.
En ons leven is ook eigenlijk een soort tombola. Natuurlijk kan je best – af en toe – wat richting geven aan je bestaan, maar voor een veel groter deel ben je bepaald door je ouders en voorouders, en door alle mensen die vanaf je geboorte om je heen hebben geleefd en gedaan. Je wilt natuurlijk wel van alles, je hebt ambitie, je wilt iets worden en soms lukt dat ook, maar dan heb je ook nog: die eeuwige pech.
Dat is helaas een onderdeel van de kosmische tombola, dat er steeds dingen gebeuren die je helemaal niet wilt. Je klimt in een boom en valt eruit, dat is pech; je valt op het ijs en kunt daardoor geen gitaar meer spelen, juist terwijl je dat nu zo graag wilt. Dat is pech, maar vergis je niet, de hele kosmos zit vol met die pech. Je kan (heel erg) ziek worden, invalide, gepest en ga zo maar door.
Tegelijkertijd is er ook geluk, je kan geluk hebben dat je een vriend of vriendin vindt van wie je houdt, met wie je graag samen bent of op reis gaat. Of je hebt werk dat je bevalt of een hobby, zoals schilderen, tekenen of schrijven, waar je zelf en anderen van kunnen genieten. Het kan ook zijn dat je een studie doet die je bevalt, die wel zwaar kan zijn, maar waar je toch genoegen aan beleeft.
Kortom, het leven is een soort tombola, er komen steeds weer balletjes uit dat ding die pech of geluk betekenen of misschien nog wat anders.
Nogmaals: het hele bestaan is een raadselachtige kosmische tombola, een loterij met nieten, kleine en grote prijzen. En hoe het allemaal zo komt? Geen idee en weinig kans dat we het ooit zullen doorgronden.
De zin van het bestaan?
Dat is: dit onder ogen zien, je er zo goed mogelijk doorheen slaan als je pech hebt en genieten als het je meezit. Iets beters bedenken als je je verveelt of als iets je tegenstaat. Dat is de zin van het bestaan. En vooral: dat alles deel je met je vrienden en familie. Die er zijn om elkaar te helpen, er doorheen te slepen. En die er zijn om samen te genieten.
Om dat – zonder sprookjesverhalen – te ‘geloven’ en ermee om te gaan, daar is moed voor nodig.
Een verhaal over mijn leven – 6 –
Inmiddels is de kop van dit bericht veranderd in ‘Verhalen …’, want een aaneengesloten verhaal over mijn leven wordt het niet. Wel korte en langere verhalen over periodes, ontmoetingen, werk, familie, relaties etc.
En ik vind het toch nodig om niet direct over mezelf te beginnen, maar over mijn voorouders en wat ik daar (misschien, wellicht) van heb overgehouden/meegekregen.
Niet ouder dan zestig?
Dit alles schrijf ik in ‘reservetijd’, want vanaf mijn – ik schat – vijftiende dacht ik dat alle mannen in mijn familie vroeg doodgingen en zouden gaan, zo rond hun zestigste. Ik heb ook jaren verkondigd niet ouder dan zestig te worden. Mijn vader stierf op zijn zestigste, zijn vader ook vrij jong en mijn opa van moeders kant stierf toen hij 67 was. Maar hoe dichter die leeftijd naderde, hoe onwaarschijnlijker het werd dat ik die niet zou overleven. Nu, twaalf jaar later denk ik zelfs nog wel een tijdje te gaan te hebben.
Mijn aanvankelijke idee (dat iedereen in mijn familie niet ouder dan zestig werd) klopte niet, helemaal niet, bleek later toen zoon Michaël een uitgebreide stamboom had gemaakt, waaruit duidelijk werd dat de overlijdensleeftijd van m’n voorouders (acht generaties) via mijn vader gemiddeld 67 is. Met nauwelijks verschil tussen mannen en vrouwen en uitersten zijn 53 en 75 jaar. Via mijn moeder werden de mannelijke voorouders gemiddeld 63 en de vrouwen 77 werden. Met uitersten van 35 en 94.
Hoe lang dan wel?
Via mijn vader een vrij consistent beeld van gemiddeld 67 jaar en via mijn moeder gemiddeld 70 jaar, maar sterk uiteenlopend en voor mannen wat lager.
Als ik naar het leven van mijn vader kijk, dan zie ik een man die veel stress had, pieken en diepe dalen in zijn leven, zwaar rokend, veel drinkend en etend (variërend van 95 tot 110 kilo). Waarschijnlijk lijdend aan hoge bloeddruk zonder daarvoor medicatie te krijgen. Zo erg heb ik het nooit gehad gelukkig. Mijn moeder (van wie ik veel heb, denk ik, bijvoorbeeld het haar, immer redelijk zwart), was ook lang een zware roker, drinker en gebruiker van allerlei tranquillizers. Toch werd ze tachtig. Zo bont als zij heb ik het ook niet gemaakt.
Wat zegt dat eigenlijk? Niet veel, maar dat ik nog een aantal jaren te gaan heb op mijn 72ste is – ijs en weder dienende – waarschijnlijk. De 80 zou ik moeten kunnen halen, misschien iets minder of – wie weet – iets meer. Nog 5 tot 10 jaar te gaan dus, laten we het daar maar op houden. Overigens bevestigd door het CBS die statistisch berekent dat ik als man nog 10,2 jaar te leven heb op mijn 72ste.
Rob van Eeden blog 