Categorie archief: Bucket list

Het echte Camembert-museum

Boeken, Bucket list, Camembert, Vakantie

Traduction de ce texte en bas de l’article.
Eerder schreef ik hier over onze Camembert-verzameling, uitgestald in het enige Nederlandse Camembert-museum. Maar nu hebben we  het echte museum in Normandië bezocht. In het plaatsje … Camembert. We kwamen het toevallig tegen op weg naar mijn zus in de Mayenne.
Het is een aardig museum, waar van alles wordt uitgelegd over de geschiedenis en productie van dit bijzondere kaasje.
In het ernaast gelegen winkeltje worden verschillende kazen aangeboden om te proeven.
We werden er aangesproken door een Nederlander die er werkt. Hij vertelde ons van alles over de echte ‘camembert moulé à la louche’ in vergelijking met de fabriekscamemberts die in de meeste supermarkten verkocht worden.
Toen we vertelden over onze verzameling, werden we verrast met een flink aantal doosjes en deksels, een mooie uitbreiding van ons kleine Nederlandse museum.
Meer informatie over het Franse Maison du Camembert.

Auparavant, j’ai écrit sur notre collection Camembert, exposée dans le seul musée Néerlandais du Camembert. Mais maintenant, nous avons visité le véritable musée en Normandie. Dans la ville … Camembert. Nous y passons en allant chez ma soeur en Mayenne. C’est un beau petit musée, où tout est expliqué sur l’histoire et la production de ce fromage spécial.

Dans le magasin adjacent, plusieurs fromages sont proposés à déguster. Nous étions approchés par un Hollandais qui y travaille. Il nous a tout raconté sur le vrai “camembert moulé à la louche” comparé aux camemberts de l’usine vendus dans la plupart des supermarchés.

Lorsque nous avons parlé de notre collection, nous avons été surpris par un grand nombre de boîtes et de couvercles, une belle extension de notre petit musée Néerlandais.

Plus d’informations sur la Maison du Camembert.

Eindelijk: Radio Kootwijk

Bucket list

Al jaren stond op mijn bucket list om Radio Kootwijk te bezoeken. En het is gelukt.
Het was de moeite waard, daar midden in de woestheid van de Hoge Veluwe …

Begin jaren twintig werd dit gebouw, als eerste groot gebouw in Nederland helemaal van gewapend beton, afgebouwd. Van hieruit werden telegrafische morseseinen wereldwijd verzonden via de langegolf, vooral naar het toenmalige Nederlands Indië. Eind twintiger jaren kwamen er ook kortegolf zenders bij, waardoor telefoonverbindingen (Hallo Bandoeng) mogelijk werden. Dat was toentertijd een ware revolutie, te vergelijken met de invoering van het internet. Daarom is het ook te begrijpen dat er zo’n waanzinnig groot kathedraal-achtig gebouw werd neergezet, ontworpen door een architect van de Amsterdamse school Julius Luthmann (1890-1973).

Er is nog maar een deel van dat alles over, want als zendstation is het vanaf 2000 niet meer in gebruik. Daarna is er jarenlang gestreden over een nieuwe bestemming terwijl veel gebouwen min of meer in verval raakten of door brand verwoest.

Om het gebouw heen stonden zes zendmasten van maar liefst 220 meter hoog met daartussen allerlei kabels voor de zenders. Ook op de toren van de ‘kathedraal’ stond een mast. Die bliezen de Duitsers aan het einde van de oorlog op, in de hoop dat het gebouw erdoor verwoest zou worden, maar dat liep nauwelijks schade op.
En dat allemaal in een woest gedeelte van de Hoge Veluwe, niet bereikbaar per verharde weg, die er pas in 1964 kwam.
Er was ook een hotel (gesloopt) en een watertoren (die is er nog) en nog veel meer barakken en gebouwen.
Vlakbij werd een dorp gebouwd voor de medewerkers (op het hoogtepunt meer dan 150) met culturele voorzieningen enz.

Het geheel is nu van Staatsbosbeheer die er een (nogal tegenvallende) expositie heeft ingericht met foto’s en teksten. Toch is een bezoek aan de vele ruimtes en trappen en de imposante zenderzaal de moeite waard. Nu worden er evenementen gehouden en allerlei films en tv-programma’s opgenomen.

Veel meer (ook video’s) hierover is te vinden op de Wikipedia-sites:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Radio_Kootwijk_(zender) en
https://nl.wikipedia.org/wiki/Radio_Kootwijk_(plaats)
Beperkte mogelijkheden tot bezoek (met of zonder rondleiding) zijn te vinden op:
http://www.hierradiokootwijk.nl/p/home-radio-kootwijk

Een verhaal over mijn leven – 3 –

Atheïsme, Boeken, Bucket list, Het leven is eindig, Verhaal over mijn leven

Mijn leven, waar begint dat eigenlijk? Na het lezen van Plantaardig, vegetatieve filosofie is me duidelijk dat alles eigenlijk –  dus ook mijn leven –  bij de oerknal (en waarschijnlijk daarvoor 😉 is begonnen.
Alles in mijn lichaam is ontstaan bij/na de oerknal. Maar maak je geen zorgen, ik ga hier geen geschiedenis vanaf de oerknal oplepelen, als ik dat al zou kunnen. Wil je daarover weten, dan kun je – voor maar liefst vier uur – prima terecht bij Maarten van Rossem met zijn Geschiedenis in het groot, een hoorcollege over de wereldgeschiedenis, van de big bang tot op heden (nauwelijks meer leverbaar, maar in de meeste bibliotheken te leen).

Toch is er wel iets over te zeggen. Door Plantaardig en Maartens hoorcollege (trouwens ook door Het periodiek systeem van Primo Levi) ben ik me (enigszins) bewust van mijn voorgeschiedenis. Alles wat er zich in mijn lichaam bevindt ontstond in/na de oerknal. Een ‘paar jaar’ later was er de aarde en weer wat later ontstond leven, kleine beestjes, eerst in water, later op land, weer later werden dat planten. Met die planten kan ik me al enigszins verwant voelen. Dat klopt ook, want genetisch ben ik er inderdaad voor een groot deel verwant mee. Meer nog met dieren via mijn evolutionaire stamboom, maar dus ook met planten.

Op de een of andere manier vind ik dat belangrijk. Om me te realiseren dat ik daar vandaan kom. Dat heeft natuurlijk te maken met mijn – nog steeds onwankelbare – atheïsme, waarover ik eerder heb geschreven. Hoe het hier allemaal op aarde is ontstaan weten we niet, maar het idee van een god, een schepper, een kracht in de kosmos of hoe je het ook noemt, is me volkomen vreemd. En – eerlijk gezegd – is het me ook een raadsel dat 90% van de mensheid daar wel in gelooft, al is het maar in ‘iets’.

We leven in een grote kosmische tombola, waarin allerlei krachten, zichtbaar en onzichtbaar ons vormen en beïnvloeden. De rol die wij daarin – als persoon, als ego – spelen is heel klein. We zijn/worden voor een groot deel bepaald door onze enorme evolutionaire stamboom. Niet alleen door onze ouders en grootouders, maar ook door alles wat zich daarvóór heeft afgespeeld. Zo is het; anders kan ik er niet over denken.
Maar ik moet ook eerlijk toegeven dat ik het idee van die plantaardige eigenschappen niet veel meer oplevert dan een vaag besef van iets plantaardigs in me. Er meer zinvols over zeggen/schrijven lukt me niet. Daarvoor is nog wat meer studie vereist en wellicht zinvolle gesprekken met deze of gene.

Toch, zonder me op de borst te kloppen, vind ik het best dapper dat ik (en velen met mij, gelukkig) de moed hebben om die tombola onder ogen te zien en daarin een eigen weg te vinden, zonder terug te vallen op allerlei rare fantasieën en sprookjesverhalen. Op eigen kracht, voorzover mogelijk, natuurlijk.

(wordt vervolgd)

 

Middelmatigheid, meen je dat echt?

Boeken, Bucket list, Ergernissen, Het leven is eindig, Middelmatigheid, Schrijver, Verhaal over mijn leven

Onderstaand artikel is eerder gepubliceerd op middelmatigheid.nu. Deze site wordt binnenkort opgeheven. Alle (relevante) artikelen van die site zijn overgeplaatst naar dit blog (robvaneeden.com).

Hier en daar vertel ik voorzichtig dat ik deze site (middelmatigheid.nu dus) ben begonnen en stuit daarbij – op een enkele uitzondering na – op verbazing en onbegrip. “Jij middelmatig, kom nou! Als er iemand niet middelmatig is, dan ben jij het wel. Met al je/jullie projecten en acties, bedrijven en initiatieven, hoe kun je dat nou middelmatig noemen?”

  • “De mensen, die het best in de wereld slagen, zijn zij, die de geest van de middelmatigheid hebben.”
    Rémy Montalée, Frans toneelschrijver, 19e eeuw.
  • “Middelmatigheid van geest en traagheid maken meer wijsgeren dan het nadenken.”
    Vauvenargues, Frans filosoof, 1715-1747.

Ik geef toe, het is nogal vaag en onduidelijk wat ik zeg en probeer op te schrijven. Toch dringt steeds meer tot me door dat ikzelf niet anders meer kan denken over mijn leven dan als middelmatig, normaal, niet bijzonder. “Ben je niet depressief aan het worden?” werd me ook gevraagd. Nee, juist niet, mijn middelmatigheid, mijn niet-bijzonderheid voelt juist als een opluchting. Er is misschien een andere manier waarop ik dat duidelijk kan maken.

Hanneke kreeg een boek aangeraden: Plantaardig, vegetatieve filosofie. Een wonderlijk boek. Sommige delen zijn goed leesbaar en maken duidelijk waar het de schrijver om gaat.

Wij mensen zijn meer verwant aan planten en bomen dat we beseffen. De plantaardige natuur heeft ook veel meer om het lijf dan we denken, is veel intelligenter en georganiseerder dan we ons realiseren. We zouden ons daar meer naar moeten gedragen. Andere delen van het boek zijn – in ieder geval voor mij – grotendeels onbegrijpelijke aaneenschakelingen van citaten van een menigte aan biologen, wetenschappers en filosofen uit alle eeuwen, gelardeerd met complexe zinnen die je de haren te berge doen rijzen.

Toch is het een zinnig verhaal dat in al die tekst verborgen is. Enigszins te begrijpen als je de groene bladzijden leest die aan ieder van de zes delen van het boek voorafgaan. En ook door de waarschuwing van de schrijver, voor in het boek: “U ziet uzelf graag als iemand die zelf nadenkt, informatie verzamelt en beslissingen neemt. U erkent wel dat u bepaald wordt door driften en genen, maar dan toch in mindere mate dan dieren. Laat staan planten en bomen. Zij kunnen niet bewegen, nemen geen beslissingen en werken niet samen, zoals hogere organismen. Dacht U”.

Quasi-menselijk

In een artikel van Marianne Heselmans (5-2-2015) wordt (een gedeelte van) het boek enigszins samengevat in een interview met de schrijver Wouter Oudemans. Een citaat uit dat artikel:

“Al in zijn eerdere boeken Echte filosofie (2007) en In natura (2012) confronteerde Oudemans inzichten van filosofen als Heidegger, Leibniz en Nietzsche met inzichten uit de natuurwetenschappen, en dan met name het darwinisme en de thermodynamica.” ” … onze extreme afhankelijkheid van de plantenwereld – die vaak veronachtzaamde en tegelijk zo intelligente en actieve wereld. Al die bomen die zich maar steeds weer voorbereiden op de vorst, al die bladeren die zonlicht omzetten in voedingsstoffen. Als je herfstbladeren wegveegt, realiseer je je niet wat voor wonderlijke nano-machinerieën deze zijn geweest.”

En dan twee citaten uit de (groene) inleiding op deel IV van het boek:

“Waar ik (in vorige publicaties, RvE) geen aandacht aan schonk, in filosofische zin, dat was de plantenwereld. <knip> Ik moest de geheel eigen intelligentie en het eigen vermogen tot samenwerking van de plantaardige natuur erkennen – daarmee kwam ik ook iets te weten over mijn eigen verstand, mijn eigen conventionaliteit en vooral mijn eigen doelen. Die werden gerelativeerd, doordat ik zag dat planten tot datzelfde in staat zijn, op hun heel eigen manier, zonder hersenen en zonder centraal zenuwstelsel. Niet alleen planten hebben quasi-menselijke eigenschappen, dat geldt ook voor mensen: door hun plantaardigheid zijn ook zij quasi-menselijk.

En het wordt allemaal nog ingewikkelder. Ik kan dat niet samenvatten (en ook niet helemaal begrijpen), maar het komt erop neer dat de ontdekkingen van de evolutie en de thermodynamica volgens Oudemans maar tot één conclusie kunnen leiden. In zijn eigen woorden in het laatste deel van zijn boek staat het o.a. zo.

“Mijn leven bestaat uit een niet eindigend streven naar doelen, terwijl het die betekenis niet kan hebben, omdat doelen nu eenmaal altijd wijken en uiteindelijk, vanwege dat onaangename incident – mijn dood – dat ertussen komt, toch echt niet gehaald zullen worden.
Een boom laat je zien: je gaat ergens naartoe zonder te weten waarheen …” en
“Mijn levenspad is helemaal geen progressie van a naar b, maar een tuinwandeling, een zwerftocht zonder duidelijk begin en einde, en zeker zonder doel.”

Of dit nu echt ‘bewezen’ wordt in het boek, kan ik niet beoordelen, het is me allemaal te ingewikkeld en met moeilijke woorden en begrippen beschreven. Toch spreekt het me bijzonder aan. Het lijkt allemaal heel wat, wat je doet en nastreeft en af en toe is er ook best wel een succes, of vind je het geslaagd. Maar is dat wel zo? Ben je niet tot op grote hoogte bepaald door dat enorme evolutionaire, ook plantaardige verleden dat je in je draagt. En dat – als ik eerlijk terugkijk – toch eigenlijk een sturing heeft gegeven in mijn leven die ik nauwelijks in de hand had. Hooguit kon ik af en toe, achteraf, zeggen: goh, dat heb ik best aardig gedaan. Maar was ‘ik’ het die het deed? Of was het eigenlijk meer het resultaat van allerlei krachten waarvan ik me niet of nauwelijks bewust was (en ben).

Doelen?

Maar wat heeft dat te maken met middelmatigheid? Wat me duidelijk wordt uit het boek is dat we een ‘idee’ hebben over hoe wij mensen functioneren, als – laten we maar zeggen – heersers over dieren en planten. We denken dat we doelen stellen en dat we die realiseren (of niet), maar in ieder geval dat we doelgericht bezig zijn.

Is dat wel zo (ik herhaal me zelf)? Is een groot deel van ons handelen niet bepaald door de miljoenen jaren durende evolutie tot wat we nu zijn. We worden niet alleen bepaald door de genen van onze voorouders, maar hebben ook veel dierlijks in ons, daar zijn we ons nu wel enigszins van bewust. Oudemans voegt daaraan toe dat we ook veel plantaardigs in ons hebben, een georganiseerdheid en intelligentie die uit planten is ontstaan. Een intelligentie die niet door hersens of een centraal zenuwstelsel wordt gestuurd, maar daardoor niet minder aanwezig is.

 

 

 

 

Een verhaal over mijn leven?

Bucket list, Middelmatigheid, Ouderdom, Schrijver, Verhaal over mijn leven

In en om dit bureau en in de kast (foto links) staat zo’n beetje alles wat ik bewaard heb van de afgelopen bijna 72 jaar.

Al lang denk ik, af en toe, het is geen obsessie, aan het schrijven van een verhaal over mijn leven.
Op de een of andere manier komt het er niet van, maar dat stopt het denken erover niet. Bij het doorbladeren van foto-albums, bij het lezen van boeken, zoals nu Bonjour tristesse of als ik de papieren restanten van mijn leven aan het ordenen en opbergen ben in ordners en archiefdozen.
Het is aardig wat, maar niet zoveel dat het een onoverkomelijke klus zou zijn e.e.a. nog meer en overzichtelijker te ordenen en aan de hand ervan een chronologisch verslag te maken, want dat zou het m.i. moeten worden.

Maar wat wil ik ermee?

Wat ik wil zeggen, althans dat dringt zich steeds sterker aan me op, is dat mijn leven eigenlijk heel gewoon en middelmatig is geweest. Voor een aanzienlijk deel grotendeels onbewust en zonder sturing (althans door mezelf). Ik heb eigenlijk maar wat gedaan, op mijn gevoel afgaand, denk ik, maar zeker ben ik er niet van. Je zou ook kunnen zeggen dat ‘op mijn gevoel afgaan’ niet onbewust en ongestuurd is. Maar mijn gevoel lijkt met (na vele jaren) toch een slechte raadgever. Of toch niet. Ik weet het niet.

Als ik zoiets vertel aan familie, vrienden of kennissen, dan reageren ze met ongeloof: jij, middelmatig? Je hebt zoveel ondernomen in je leven, zoveel banen, bedrijven, projecten, acties en nog veel meer. Zoveel bereikt ook. Hoe kan jouw leven nou gewoon of middelmatig zijn?
Er is natuurlijk meer dan alleen middelmatigheid, maar dit voert momenteel de boventoon (ik word binnenkort 72).

Voor wie zou ik het schrijven?

Het eerste denk ik dan aan Michaël, mijn oudste zoon, vooral natuurlijk omdat hij er – naast Hanneke – het meest mee te maken heeft gehad. Ook wel anderen, Hanneke natuurlijk, alhoewel ik denk dat het haar misschien toch minder zal interesseren, omdat zij – hoogstwaarschijnlijk – al een beter beeld heeft van mijn leven dan ikzelf. Misschien is het voor meer mensen interessant. Zeker weet ik dat het geen ‘grootse literatuur’ is of zou kunnen worden, ondanks af en toe spannende en gekke verhalen. Eerdere pogingen in die richting hebben me geleerd dat ik daar niet toe in staat ben.

  • Toen ik een jaar of 9 was, kreeg ik voor een opstel op school een hoog cijfer en vertelde dat trots aan mijn vader. Ik wil later schrijver worden, zei ik.
    Zijn antwoord was: nooit doen jongen, in Nederland valt daar geen droog brood mee te verdienen.

Toch houd ik van schrijven

Het heeft wel even geduurd voordat ik serieus ging schrijven, want tijdens mijn school en studie stelden het niet veel voor. De interesse voor schrijven en wat dat betekende en teweeg kon brengen, kwam pas op gang toen ik bij Stimezo Nederland werkte, waar ik in contact kwam met mensen (Paul Schnabel, Evert Ketting, Paul van Brederode en Ruut Veenhoven) die ieder op hún manier interessante teksten voortbrachten, en waarvan ik toen (met anderen) de ‘vormgever/uitgever’ was.
Maar ook in die periode en toen ik afstudeerde bij en werkte aan de EUR voor Jan Buiter stelde mijn schrijven nog niet veel voor. Sommige stukken schaam ik me gewoon voor en ben blij dat ze waarschijnlijk door niemand meer gelezen zullen worden. Het andere kon ermee door, maar mijn draai had ik duidelijk nog niet gevonden. En die zou ik ook niet vinden in de wetenschappelijke wereld.

(wordt vervolgd)

Wankele bootjes in stamboom

Bucket list, Het leven is eindig, Ouderdom, Stamboom, Vakantie

Op 1 oktober schreef ik over mijn DNA, waaruit bleek dat ik 38% Scandinavische voorouders heb. Ik wist daar al iets van, door de stambomen die zoonlief Michaël momenteel opbouwt en waar al bijna 5.500 familieleden (van vier families) in kaart zijn gebracht. Daaruit bleek al dat mijn overgrootmoeder: Omie, zo noemden we haar, uit het Noorden kwam. Ik heb haar gekend, ze werd 94 jaar oud en woonde bij ons in de buurt. Zij was geboren in Delfzijl en haar ouders kwamen van het eiland Borkum, wat al een aardig stukje is naar het Noorden.

Maar nu heeft Mieg uitgevonden dat voorouders van Omie van ongeveer 1650 tot ongeveer 1850 op Helgoland woonden. Een klein eilandje zo’n 50 boven Borkum. Daar was de hoofdbezigheid walvisvaart. Veel mannen op Helgoland keerden niet terug van hun zware tochten richting Spitsbergen, waar ze maanden verbleven. Maar sommigen gelukkig wel, anders had ik dit stukje niet kunnen schrijven. Op het schilderij is duidelijk te zien hoe zwaar hun werk moet zijn geweest.

Grappig is dat Hanneke ook familie heeft die in wankele bootjes te water gingen. In haar geval vanuit Den Helder, als mensenredder. Het gaat om Dorus Rijkers, één van de grootste Nederlandse mensenredders. Foto daaronder.

Goed oud worden, hoe doe je dat?

Boeken, Bomen, Bucket list, Het leven is eindig, Ouderdom

De afgelopen maanden hebben we (o.a.) binnen de Haagse club Slimme Senior nagedacht over ouder worden, wat dat inhoudt, hoe je er tegenaan kunt kijken en hoe je ermee omgaat. Eerder schreef ik al over het boek De wijsheid van de tandeloze glimlach. Mijn stelling daarover was dat de ouderdom (zoals dat boek min of meer suggereert) niet alleen maar rozengeur en maneschijn is, maar dat je ook allerlei onverwachte rampen en ellende te wachten staan.
Inmiddels heb ik een aantal boeken en artikelen gelezen en er met diverse lotgenoten over gesproken en is het tijd voor wat (voorlopige) conclusies. Niet dat je echt uitgepraat raakt over dat onderwerp, maar toch. Maar eerst nog dit. Lees verder Goed oud worden, hoe doe je dat? →

‘Omgekeerde bucket list’

Bucket list, Het leven is eindig

Zoals de weinigen die deze blog lezen weten, gaat het hier over mijn (en andermans) naderend einde. Niet ongebruikelijk is om, als het besef van het einde daar is, een bucket list te maken. Met daarop alle ‘dingen’ die je graag nog zou willen doen voor je heengaat. Daarover is hier al e.e.a. geschreven, maar nu ontdek ik dat er ook een ‘omgekeerde bucket list’ is, al jaren zelfs. Niet echt een mooie goed bijgehouden lijst, maar wel dingen die steeds op mijn to-do-lijstjes voorkomen, in mijn achterhoofd blijven zeuren en… maar niet verdwijnen.

Het zijn de dingen die ik echt MOET doen, vind ik, voordat ik dood ga. Een aantal dingen van die lijst hebben Hanneke en ik redelijk snel aangepakt, zoals een testament maken. Maar een codicil, dat heeft toch zeker tien jaar bovenaan mijn to-do-lijst gestaan en kwam er maar niet af. Een paar jaar geleden was het dan eindelijk zo ver. En… het duurde hooguit een paar uur om zo’n codicil te maken. Je kan het zelf schrijven (met de hand, dat moet, gedateerden ondertekend) met daarin hoe je begraven wilt worden, hoe bepaalde zaken verdeeld moeten worden die niet in je testament hoeven te staan enz.

Een andere klus die ik jaren en jaren voor me heb uitgeschoven, is het digitaliseren van een flink aantal smalfilms die mijn vader in de jaren 50/60 en ik in de jaren 70/80 maakten. Op de een of andere manier bleef ik dat maar uitstellen. Het is nu eindelijk (met heel veel zuchten en steunen) gelukt. Het hele archief heb ik plechtig overgedragen aan m’n oudste zoon. Alleen zijn hier nog wat dvd’s met favoriete films, waarvan een deel op Youtube is te zien.

En zo is er nog een aantal klussen:

  • het video-archief van de Vrekkenkrant en aanverwanten digitaliseren (30-40 opnamen) en op internet zetten
  • albums met familiefoto’s van (groot)ouders en ons gezin reorganiseren en toegankelijk maken
  • persoonlijk in/uit archief van brieven e.d. afmaken en schiften
  • dozen met documenten van mijn ouders en grootouders plus familieleden sorteren en toegankelijk maken
  • en nog zo wat dingen

Naderend einde

Pas bij die laatste klus (digitaliseren smalfilms) werd me duidelijk waarom die zaken zo lang op m’n lijstjes staan. Eenvoudig gezegd: als ik ze allemaal afheb, dan kan ik sterven. En bij iedere klus komt de dood dus dichterbij. Emotioneel natuurlijk alleen maar, want wat zal de dood zich aantrekken van mijn wel of niet afwerken van lijstjes. Maar toch, zo voelt het. Daarom heb ik moeite met het aanpakken van die dingen. Een echte ‘omgekeerde bucket list’ dus. Niet met dingen die ik graag wil, maar met dingen die MOETEN voor m’n dood.

Ik dacht iets nieuws bedacht te hebben met ‘omgekeerde bucket list’, maar na even zoeken met Google bleek dat al lang te bestaan, alhoewel niet in de betekenis die ik eraan geef.

Netjes achterlaten

Je kan natuurlijk zeggen: wat kan het mij schelen wat ik achterlaat, dat zoeken m’n nabestaanden maar uit. Maar zo zit ik niet in elkaar. Het idee dat ik m’n vrouw, kinderen en anderen ook nog een enorme klus nalaat als ik dood ben, staat me tegen. Misschien heb ik teveel troep en rotzooi van anderen moeten opruimen, mensen die er blijkbaar geen moeite mee hadden dat allemaal over te laten aan anderen.
Nee, dat wil ik niet. Het zal me vast niet lukken om alles in nette ordners, albums en dozen af te leveren, maar ik ben toch al een eind op weg.

Ondanks dat daardoor het einde nader en nader komt, ga ik er toch mee door.

OE-reis juni/juli 2016 (slot) MEUBLES MODESTES

Bucket list, Het leven is eindig, Kunst, Outsider art, Vakantie
Niet alleen meubels

De ‘bescheiden meubels’ van Alain Fornells in het plaatsje Bassan, boven Béziers, waren voor mij hét hoogtepunt van onze reis in juni/juli 2016 (en een tweede bezoek, begin 2017). Beide keren waren Hanneke en ik zijn enige gasten en kregen uitgebreide rondleidingen door de expositieruimtes en het atelier van deze bijzondere man. Op de site van Henk van Es is een eerste indruk (tekst, foto’s, video’s en links)van zijn werk te krijgen . Maar pas toen we hem ‘in levende lijve’ meemaakten werd duidelijk hoe mooi, bijzonder en aangrijpend het werk van deze kunstenaar is. Dan wordt ook duidelijk dat het niet alleen om de meubels gaat, maar misschien nog wel meer over zijn verhalen en de manier waarop hij die presenteert. Waarbij goed begrijpen van de Franse taal (met z’n Catalaanse dialect) wel een vereiste is.

Polikarpov
Polikarpov, over de Spaanse burgeroorlog.

In een speciaal daarvoor gerenoveerd oud huis, naast zijn woonhuis, zijn op drie verdiepingen de tientallen werken te vinden. Ronduit mooie meubel zijn het, nostalgisch, dromerig, verrassend, luidruchtig en soms aangrijpend, zoals het werk over de gezonken onderzeeër Koersk. En steeds met dat gesproken woord, eigenlijk meer performances van Alain.
Kijk vooral ook op zijn mooie site met o.a. een soort 3D-bezoek, meer video’s en verhalen. Eén daarvan heb ik hieronder proberen te vertalen. Waarbij blijkt dat het Frans op de een of andere manier toch mooier en beeldender klinkt dan het Nederlands. Het gaat om de tweede video op zijn pagina L’artiste.

Wat is duurzame ontwikkeling voor u?

De bescheiden, vriendelijke, poëtische manier waarop hij de bovenstaande vraag beantwoordt zegt veel over hoe hij in het leven staat. Nogmaals: mijn vertaling hieronder geeft dat maar gedeeltelijk weer.
“Voor mij zou dat vooral een beetje ‘eeuwigheid’ moeten zijn, eeuwigheid op een menselijke schaal. Voor ons, bijvoorbeeld voor een tuinier is dat als hij de bloemetjes ziet verschijnen aan de erwtenstruik. Als hij die weer ziet, is dat voor hem eeuwigheid. Dat is duurzame ontwikkeling, iets dat op een deugdelijke manier is gemaakt en heel vele jaren bruikbaar. Of het nu gaat om een huis dat je nieuw bouwt of renoveert. Dat je het zo verantwoord mogelijk doet, en het dus niet nodig is dat je al na korte tijd van alles weer moet kapotmaken en vervangen. Voilá, dat je ervoor zorgt dat het niet kapot hoeft gemaakt te worden. Een huis, een auto of wat dan ook. En als er dan toch iets kapotgemaakt of vervangen moet worden, dat het ‘afval’ weer hergebruikt kan worden. Zoals ik plankjes van oud verpakkingsmateriaal ook weer gebruik.”

 

 

OE-reis juni/juli 2016 (deel 3)

Bucket list, Het leven is eindig, Kunst, Outsider art, Vakantie

In eerdere bijdragen (zie 1 en 2) is hier verslag gedaan van een reis die H&ik maakten langs Outsider Art Environments. Bij elkaar bezochten we zo’n tien/twaalf van die bijzondere plekken. Niet allemaal kwamen ze in een verslag terecht. Een flink deel is wel interessant om te bekijken, maar er valt eigenlijk niet veel meer over te vertellen dan al staat vermeld op de site van Henk van Es.
cyclopeToch zijn er enkelen die (voor mij) met kop en schouders boven de rest uitsteken.
Ten eerste is dat de Cycloop van Tinguely e.a. (overigens niet door Van Es beschreven, omdat het meer reguliere dan outsider kunst is). De Franse Wikipedia erover is interessant.
Als je van Tinguely houdt, dan is dit de absolute top en een bezoek (met rondleiding in dit enorme gevaarte) meer dan waard (onder Parijs). Tot 5 maart 2017 ook nog in het Stedelijk zijn grote overzichtstentoonstelling.

Verder bezochten we twee musea met outsider art. In Lausanne La Collection de l’Art Brut: prachtig museum met grote collectie en wisselende exposities.
Nog mooier vonden we La Fabuloserie (website hopelijk tijdelijk niet bereikbaar, maar wel hun Facebook-pagina en uitgebreide informatie op de Franse Wikipedia. Plus een beschrijving op de site van Henk van Es). Een privé museum opgezet door het echtpaar Bourbonnais om eigen kunst en collectie in onder te brengen. Alleen het pand al en de ligging (In Dicy, Yonne) zijn de moeite van een bezoek waard. marshallBinnen staan overweldigende beelden van Alain Bourbonnais zelf. Maar ook veel andere outsider kunstenaars komen aan bod. Ons raakte in het museum zelf (er is ook een grote beeldentuin) werk van Francis Marshall, geen ‘echte’ outsider, omdat hij een officiële kunstopleiding volgde, maar toch heel verwant. Geen eigen site, maar zie o.a. hier en hier).

Het hoogtepunt was – sans aucun doute – Le Manège de Petit Pierre. In de tuin van de Fabuloserie is dit grandioze bouwsel van Pierre Avezard (1909-92) te bewonderen. Een soort kleine kermis met draaimolens, allerlei andere bewegende taferelen, een heuse Eiffeltoren uit hout, ijzer en afval en nog veel meer. Bijzonder, humoristisch en ontroerend, hoe deze zwaar gehandicapte man zo’n ‘eigen wereld’ heeft weten te bouwen (en in beweging houden). pierre-avezardZijn levenswerk dreigde, nadat hij in een verpleeghuis werd opgenomen, langzaam maar zeker te vergaan.
Gelukkig werd het in 1988 door het echtpaar Bourbonnais, met hulp van veel vrijwilligers, gedemonteerd en weer opgebouwd in de Fabuloserie. Bezoek de site van Henk van Es, waar veel informatie te vinden is over ‘Petit Pierre’ en waar alle filmpjes (ook het Russische) de moeite waard zijn.