We kijken met bewondering naar de pleinen in Arabische landen waar burgers in opstand komen tegen hun dictators, en op geweldloze wijze een macht opbouwen om een meer democratische staatsvorm af te dwingen. Dat is ze toch maar gelukt, zeggen we vol bewondering, soms zelfs tegen overheidsgeweld in. Niet dat ze er al zijn daar, en ook niet in alle landen, maar ‘het volk’ is daar toch maar in opstand gekomen en denkt en werkt nu mee bij de opbouw van een nieuwe maatschappij.
Maar het is ver van ons bed, zij vechten tegen dictators, en die hebben wij gelukkig niet, denken we. Maar klopt dat wel? Wij hebben het ‘hier’ veel beter dan zij ‘daar’, dat is waar, zeker op materialistisch gebied. Maar hebben wij nog echt wat in te brengen hier? We leven in een democratie, maar wat houdt dat nog in? Een democratie zou de regering van, door en voor het volk moeten zijn, maar wie regeert er nu eigenlijk echt?
Wat is onze democratie nog waard?
Het kapitalisme viert wereldwijd hoogtij en we hebben er nauwelijks greep op. Niet als burgers, maar ook onze vertegenwoordigers op nationaal en internationaal niveau staan min of meer met lege handen. Dat is DE crisis van dit moment. Onze vertegenwoordigers vertegenwoordigen ons niet meer, of nauwelijks, maar lopen aan de leiband van internationale bedrijven en financiële instellingen. Daarom heerst de bijna algemeen gevoelde en geuite woede over en tegen de bankwereld. Die met slinkse middelen ons geld hebben afgetroggeld en nu ook nog eens regeringen afdwingen onze welzijnsvoorzieningen af te breken.
Opstand tegen de dictatuur van banken en internationale bedrijven
Na jaren van nauwelijks verzet tegen ongebreideld kapitalisme komt nu ook in Europa en de USA een nieuwe tegenbeweging op gang. Niet van in het zwart geklede punks en anti-globalisten, maar van brave (maar wel boze) burgers, studenten, werklozen, huismoeders en -vaders. Die ook pleinen en straten bezetten en discussiëren over nieuwe vormen van onze samenleving. Waarin we weer greep hebben op ons leven en de toekomst. ‘Wall Street is our street’ staat op de borden.Op het eerste gezicht absurde acties, maar misschien is dat het enige wat we momenteel kunnen doen, want wat er in Wall Street gebeurt is nog veel absurder.
In een reportage van Occupy Kansas City zeggen heel gewone mensen het eigenlijk het duidelijkst. Wij, 99% van de mensen willen de macht weer terug, om mee te denken, om mee te beslissen, voor onszelf, onze kinderen en de toekomst van de aarde.
Oude oplossingen werken niet meer
Politieke partijen werken niet meer of liever gezegd, ze lossen niets op, of het nu de PvdA, de VVD, het CDA of de PVV is. Allemaal zijn ze – min of meer – in crisis. Vakbonden zijn in crisis, de politiek is machteloos, nationaal en internationaal. ‘Je terugtrekken’ werkt misschien op individueel niveau, maar met z’n allen worden we er niet beter van, de status quo blijft gehandhaafd. Actie voeren voor dierenwelzijn, het milieu, CO2-vermindering, allemaal een uurtje het licht uitdoen enz. enz. dragen zeker iets bij, maar pakken het fundamentele probleem van deze tijd niet aan.
En we hebben geen staatslieden meer als Franklin D. Roosevelt, die tijdens zijn inauguratie als president van de VS in 1934 zei: “Toen ze te weinig krediet hadden, stelden de banken voor om ze nog meer te lenen. Door de lokroep van winst volgde ons volk hun valse leiderschap. En nu vragen ze opnieuw ons vertrouwen. Maar ze kennen alleen de wetten van hebzucht. Ze hebben geen visie. En waar geen visie is, sterft een volk.”
Enorme uitdaging
Dus we zullen het zelf moeten doen, iets nieuws helemaal zelf bedenken en van de grond af opbouwen. Dat is niet eenvoudig, maar de contouren van een nieuwe beweging beginnen zich wereldwijd af te tekenen. Occupy Den Haag, waar ik toevallig woon, is daar maar een voorbeeldje van, maar wel een voorbeeld als honderden anderen. Van mensen die er genoeg van hebben zich te laten regeren door het geld, door blind winstbejag ten koste van de meerderheid van weldenkende mensen en de zwakkeren.
Daar moet een eind aan komen, weten we allang, maar nu staan we op het punt op op te staan, en onze stem te laten horen. We weten DE oplossing niet, maar zijn bereid er aan te werken. Vreedzaam en respectvol, luisterend naar elkaar, saamhorig, ons volle verstand inzettend.
We zijn bereid veel in te leveren, om onze toekomst terug te winnen, een toekomst die we ons hebben laten afnemen door de steeds meer om zich heen grijpend graai-cultuur. Maar nu is het GENOEG, we hebben een lange weg te gaan, de eerste stappen zijn gezet.
Geachte heer van Eeden,
Ik begrijp uw punt dat we veel invloed hebben afgestaan aan grote bedrijven en teveel vertrouwen hebben gegeven aan mensen die dit niet waard bleken.
U eindigt terecht met de vraag wat ons te doen staat om deze situatie ten goede te keren. Als democraat ben ik het met u eens dat de oplossing moet komen uit het handelen van vele individuele burgers.
Naar mijn idee zijn individuele keuzes in onze persoonlijke huishoudingen een sterk middel. Wanneer we onze schulden bij banken verminderen, slinkt de balans van deze instelling en daarmee het risico en de macht binnen de samenleving. Wanneer we het hierbij vrijkomende geld investeren in ondernemingen met een zuivere moraal groeit de economie in de door ons gewenste richting. Ook als consument kunnen we onze keuzes maken en daarmee een voorbeeld zijn voor anderen.
Naar mijn idee hebt u zelf over de jaren veel van deze zaken in praktijk gebracht en mij lijkt dit een zeer invloedrijke weg. Problemen met de macht van de olie-industrie en de wegenbouwers? Doe de auto de deur uit! Het vraagt allemaal behoorlijk wat discipline, maar zonder ergens iets voor over te hebben gebeurt er weinig. Mijn vragen zijn hiermee: Hoeveel moeite denkt u dat wij Nederlanders er voor over hebben om de door u geschetste problemen op te lossen? Onder welke omstandigheden komen voldoende mensen in actie?
Vriendelijke groet,
Wouter