Opa Van Oostrum

Uit vorige bijdragen zou de indruk kunnen zijn ontstaan dat mijn opa een sombere man was, gekweld door schuldgevoelens over zijn jong overleden zoon. Zo heb ik hem echter niet gekend. Bijna alle herinneringen aan hem zijn positief.

In 2004 werd Netwerken werkt, op weg naar de baan die je wilt gepubliceerd (waarvan inmiddels meer dan 25 drukken en 50.000 ex zijn verkocht). Een paar jaar later schreef ik nog een boekje over netwerken, maar meer in algemene zin. Daarin staat het volgende over mijn opa.

“Een half jaar na het verschijnen van Netwerken werkt organiseerde ik (begin 2005) een try-out voor een workshop over … netwerken. In de trein op weg ernaar toe kwam opeens de vraag op hoe ik aan die interesse in netwerken was gekomen. Een echte ‘netwerker’ vond (en vind) ik mezelf niet. Toch had ik er een boek over geschreven, maar waar kwam die interesse eigenlijk vandaan?
Direct kreeg ik heldere herinneringen aan mijn opa, de vader van mijn moeder. Ik had me tot dan toe nooit gerealiseerd dat hij een belangrijk voorbeeld voor me is geweest.

Ik heb hem goed gekend, want hij en oma woonden – toen ik kind was – aan de overkant van de straat en we kwamen veel bij elkaar over de vloer. Hij was en aardige, rondborstige man met altijd een lach op zijn gezicht. Hij en oma hadden het financieel goed en iedereen mocht daarvan meeprofiteren. Zo was hij één van de eersten in de straat die televisie had, een hele grote. Elke woensdagmiddag zat de voorkamer vol met kinderen uit de straat. De gordijnen gingen dicht, alleen de lamp: een vaas met een boeket rode rozen met een lampje in elke roos, bovenop het toestel, gaf sfeervol licht. Als de voorstelling begon, zat opa pontificaal tussen de kinderen en hij zwaaide aan het eind, net als wij, naar Tante Hannie.

Mijn moeder vertelde vaak verhalen over haar jeugd vóór de oorlog, toen opa een garagebedrijf had in Scheveningen, waar hij auto’s verkocht, repareerde en ook ambulance- en rouwvervoer aanbood (waarover later meer). Er werd altijd veel plezier gemaakt in die garage. Het was een goedlopend bedrijf met een man of vijf personeel. Ook toen profiteerden anderen daarvan mee. Zo regelde hij ’s zomers een bus waarmee hij met een deel van de familie (twaalf broers en zussen, partners en kinderen) op vakantie naar Zwitserland of Oostenrijk ging, waar dolle avonturen werden beleefd in geheel afgehuurde pensions of hotelletjes.

Ik kende hem later, na de oorlog, de eerste dertien jaar van mijn leven. Hij overleed in 1959. Mijn opa was toen autoverkoper. Een hele goeie. Hij werkte voor General Motors, dat intertijd een Engels merk voerde: Vauxhall, een luxe wagen met Amerikaans uiterlijk, zescilinder met panoramische voorruit. In die tijd was het heel bijzonder als je een auto had. Er stonden er drie bij ons in de straat, ik weet nog precies van wie die waren. Die grote witte Vauxhall Cresta van mijn opa was een blikvanger die ik geregeld gewassen en gepoetst heb. Enkele jaren was hij de beste Nederlandse autoverkoper van dat merk. Er was een competitie tussen de verkopers wie de meeste auto’s verkocht. Als opa weer eens een prijs gewonnen had, dan kregen wij die: een prachtige kogelronde, lichtblauwe Hoover-stofzuiger op luchtkussen, kampeerstoeltjes, Een Edy-pannenset en nog veel meer.

Af en toe, op woensdag- of zaterdagmiddagen , mocht ik meerijden als hij ‘nog even aan het werk’ ging. Vaak gingen we even bij de showroom langs of – nog mooier – de reparatiewerkplaats, waar hij iedereen kende. Overal werd geroepen: “Hé Willem, hoe gaat-ie?” En met deze of gene werd een praatje gemaakt.
Daarna maakten we een rit door de stad. Hoe hij zijn route bepaalde weet ik niet, maar altijd kwam hij wel in een straat waar hij zei: “Hé, da’s de wagen van Pieterse, even aanbellen.” En als er werd opengedaan was altijd zijn eerste vraag: “Goeiedag Pieterse, hoe staan de zaken? Alles goed?” Al snel ontspon zich dan een gesprek over van alles en nog wat. “En hoe is het met de wagen?” vroeg hij meestal ook. Als er iets niet in orde was had hij altijd wel een goede tip of truc. “Pingelt-ie? O, dan moet je effe naar Henkie in de werkplaats vragen, die is de beste voor pingelen, zeg maar dat Willem je gestuurd heeft.”

Dan reden we weer verder. Ik herinner me dat we eens stopten bij een bloemenstalletje. We stapten uit en hij vroeg aan de vrouw in het kraampje: “Alles goed met je man en de wagen?” Toen hij hoorde dat de dochter des huizes op het punt stond van trouwen, vroeg hij door: “Gefeliciteerd en wanneer trouwen ze, en waar?” Hij zorgde – als hij zoiets hoorde – voor een passende attentie, een bos bloemen, een kaartje of een persoonlijke felicitatie.
Mijn opa had interesse in alles en iedereen. Als hij mensen sprak, vroeg hij altijd net iets meer door. En als het nodig was, stond hij altijd, maar dan ook altijd voor je klaar. Daar zijn we het in de familie allemaal over eens. Een oude oom uit Amerika bevestigde dat laatst nog eens; “He was de kindest man I ever knew.”

Hij was ook een tevreden man, ’s avonds kon hij genieten van zijn sigaartje en vertellen over zijn avonturen in dienst of over toen hij voor de oorlog aan autoraces meedeed, o.a. met een grote Lincoln achtcilinder race-auto. Als hem gevraagd werd hoe het kwam dat hij zoveel auto’s verkocht, zei hij iets in de trant van: “Auto’s verkopen, nee ik snap er ook niks van. Ik verkoop eigenlijk helemaal geen auto’s, die klanten lijken wel vanzelf te komen. Echt, ik begrijp er geen sikkepit van.” En dat alles met een brede, tevreden glimlach op zijn gezicht.
Zo heb ik al jong ervaren wat ‘netwerken’ is, zonder dat dat woord toen ooit gebruikt werd. Echte aandacht voor de mensen met wie je te maken hebt en bijspringen als het nodig is, de rest komt vanzelf.